Druga radionica povodom izrade planova upravljanja za prašumske rezervate Janj i Lom organizovana je u srijedu, 13. jula na Velikom vrelu, u prisustvu predstavnika slovenačke i hrvatske firme „Oikos“ i “Oikon“, koji su zaduženi za izradu tog plana, te učesnika radionice iz Drinića i Šipova, koji su zainteresovani za ovu temu. Svi prisutni su se složili i donijeli zaključak da bi šire šumsko i ostalo područje u okolini prašume Lom (područje naše opštine) trebalo proglasiti Parkom prirode, u kojem bi, za razliku od Nacionalnog parka, bile dozvoljene sve privredne aktivnosti, uključujući i sječu šume. -Na taj način bi se područje brendiralo i proizvodi, počev od poljoprivrednih, pa sve do drvne građe, postali bi cjenjeniji na tržištu, koje danas sve više i češće traži proizvode sa ekološkom etiketom – smatra predstavnik „Oikosa“, Matjaž Harmel.U ovakovom Parku prirode, pored prašumskog rezervata Lom, izdvojio bi se još jedan rezervat u predjelu grebena i vrha Klekovače, koji bi imao karakter predjela divljine. Tako bi se na bezbolan način došlo do traženog procenta površine pod strogom zaštitom, s obzirom na činjenicu da je to područje ili pod planinskim rudinama i stijenama ili je šuma jako nepristupačna i do sada nije eksploatisana.Ukoliko bi se to postiglo, sledeći logičan potez bio bi pravljenje botaničke bašte na vrhu Klekovače, jer za to postoji ogroman prirodni potencijal, a sa svim ovim poduhvatima povećava se mogućnost za razvoj sela i mogućnost za finansiranje razvoja i upravljanja parkova, stvaraju se nova zaštićena područja,a ne utiče se bitno na gazdovanje šumama na ovoj teritoriji. Između ostalog, na sastanku se razgovaralo o razultatima desktop analize, ciljevima zaštite prašumskih rezervata, rizicima za implementaciju plana upravljanja, te potencijalnim mjerama i projektima u okviru tog plana. Jedan od zaključaka desktop analize jeste da je pravni status rezervata nedorečen, odnosno da nema pravnog akta na nivou RS, a da ranije doneseni akti nisu verifikovani.- Granice rezervata nisu jasno obilježene, monitoring je prilično slab, a nelegalna sječa još uvijek nije iskorjenjena. U Lomu je dobro istražena flora rezervata, prisutne su stalne ogledne plohe Univerziteta u Banjoj Luci i Padovi, dok u Janju nisu urađena detaljna floristička i faunistička istraživanja – naglasila je predstavnica slovenačke firme „Oikos“, Mojca Hrabar. Riječ je o konsultantskoj firmi, koja se bavi pripremom, prijavom i vođenjem projekata na području regionalnog razvoja, zaštite okoline i prirode, a prema standardima Evropske unije.Prisutni su ovom prilikom mogli da čuju sve detalje o procjeni prostorne varijabilnosti stanja prašumskih rezervata, a ciljevi tog istraživanja jesu prvenstveno procjena prostorne varijabilnosti biodiverziteta i procjena prostorne varijabilnosti vitalnosti dominantnih vrsta drveća.- Upoređen je biodiverzitet jezgra i omotača prašume Lom i utvrđeno je da ne postoje značajnije razlike u biodiverzitetu gljiva, lišajeva i sjemenjaca, ali ako govorimo o papratima i mahovini, tu su uočene veće razlike, jer je veći biodiverzitet istih u jezgru, u odnosu na omotač. Također, moram naglasiti da je bogatstvo paprati jedna od važnih specifičnosti ove prašume, te da postoji indicija, sudeći po istraživanjima koje smo sproveli, da je Lom kao ekosistem stabilniji od Janja – otkrio je predstavnik „Oikona“, Oleg Antonić.- „Oikon“ iz Hrvatske, zajedno sa konsultantskom firmom iz Slovenije „Oikos“ analizirao je podatke sa satelitskih snimaka i spektralnom analizom utvrđeno je da su privredne šume, kojima gazduje „ŠG Oštrelj-Drinić“ jednako vitalne kao i prašuma, pa ne postoji potreba proširenja kompleksa – istakao je predstavnik instituta „Oikon“, Vladimir Kušan.
